Głodówka lecznicza, znana również jako terapia postem, jest metodą stosowaną od wieków w różnych kulturach i tradycjach medycznych. Polega na świadomym i kontrolowanym ograniczeniu spożycia pokarmu na określony czas. Ta praktyka zdobyła na nowo uznanie dzięki rosnącym dowodom na jej korzyści zdrowotne, w tym poprawie wyników leczenia różnych schorzeń. W 2016 roku Japoński naukowiec Yoshinori Ohsumi otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycia dotyczące mechanizmów autofagii, procesu komórkowego znacząco aktywowanego podczas głodówki, który odgrywa kluczową rolę w usuwaniu uszkodzonych komórek i regeneracji nowych.
Głodówki lecznicze mogą przynieść korzyści w różnych schorzeniach, takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, choroby autoimmunologiczne, choroby serca, nadwaga i otyłość, a także mogą poprawić ogólną odporność i samopoczucie. Czas trwania głodówki może się różnić, zaczynając od krótkich 24-godzinnych postów, poprzez kilkudniowe, aż do postów trwających kilka tygodni, w zależności od celu i stanu zdrowia osoby poszczącej.
Głodówka lecznicza jest wskazana dla osób chcących:
- Poprawić kontrolę glikemii i wrażliwość na insulinę.
- Zredukować masę ciała i tkankę tłuszczową.
- Zwiększyć efektywność usuwania toksyn z organizmu.
- Poprawić parametry biochemiczne krwi, w tym poziom cholesterolu i trójglicerydów.
- Zredukować stan zapalny i poprawić funkcje układu odpornościowego.
Mimo wielu korzyści, głodówka nie jest odpowiednia dla każdego. Istnieją przeciwwskazania, w tym:
- Ciąża i okres karmienia piersią.
- Choroby przewlekłe, w szczególności niewyrównane, takie jak zaawansowana cukrzyca typu 1,
- Niektóre choroby serca
- Zaburzenia odżywiania, w tym anoreksja i bulimia.
- Niedowaga lub znaczne wyczerpanie organizmu.
- Dzieci i młodzież w okresie wzrostu.
W trakcie głodówki leczniczej uruchamia się proces Autofagii. Autofagia, za którą przyznano Nagrodę Nobla, jest procesem, podczas którego komórki "oczyszczają" się z uszkodzonych elementów, co przyczynia się do ich odnowy i lepszego funkcjonowania. Głodówka indukuje autofagię, co może przeciwdziałać procesom starzenia, chorobom neurodegeneracyjnym i wspierać regenerację komórkową.
Przed podjęciem decyzji o głodówce leczniczej najlepiej skonsultować się ze specjalistą w celu oceny stanu zdrowia i ustalenia, czy głodówka jest odpowiednia w tym momencie. Warto również rozważyć wsparcie dietetyka lub terapeuty specjalizującego się w głodówkach leczniczych, aby zapewnić bezpieczne i skuteczne przeprowadzenie procesu.
Głodówka lecznicza może być potężnym narzędziem do poprawy zdrowia, ale musi
być przeprowadzana rozważnie i pod odpowiednim nadzorem. Dzięki odpowiedniemu podejściu, post może przynieść znaczące korzyści dla ciała i umysłu, otwierając drzwi do lepszego zdrowia i dłuższego życia.
Czas trwania głodówki może znacznie się różnić w zależności od celów, jakie sobie stawiasz. Oto przykładowe ramy czasowe:
- Krótkoterminowe głodówki (1-3 dni): Mogą pomóc w detoksykacji i "zresetowaniu" organizmu. Są stosunkowo łatwe do włączenia w regularny tryb życia i mogą przynieść szybkie korzyści dla zdrowia, takie jak poprawa koncentracji i lepsze trawienie.
- Średnioterminowe głodówki (4-10 dni): Często zalecane dla głębszej detoksykacji i lepszego wpływu na przewlekłe stany zdrowotne, takie jak nadciśnienie czy problemy metaboliczne.
- Długoterminowe głodówki (11-40 dni): Wymagają szczegółowej kontroli medycznej. Mogą przynieść znaczące korzyści w leczeniu przewlekłych chorób, ale wiążą się z większym ryzykiem i muszą być przeprowadzane pod ścisłym nadzorem specjalisty.
Najprostsze przygotowanie do Głodówki:
-Na kilka dni przed rozpoczęciem głodówki zaleca się stopniowe zmniejszanie ilości spożywanego pokarmu oraz unikanie ciężkostrawnych, przetworzonych produktów w tym olejów rafinowanych, cukrów, alkoholu, przetworów mącznych i dużej ilości węglowodanów.
- Pij dużo wody z odpowiednimi elektrolitami (sód, magnez, potas) przed, w trakcie, i po głodówce, aby utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu.
- Przygotuj się mentalnie, ustawiając cele i przypominając sobie, dlaczego zdecydowałeś się na tę formę terapii.
W trakcie głodówki należy spożywać wodę. Można również pić niesłodzone napary ziołowe.
Głodówka to czas, kiedy organizm intensywnie się regeneruje, więc ważne jest zapewnienie sobie dodatkowego odpoczynku.
Lekkie spacery czy joga mogą wspierać proces detoksykacji, ale należy unikać intensywnych ćwiczeń fizycznych i forsowania organizmu.
Wyjście z Głodówki jest ważniejsze niż sam okres poszczenia.
Zakończenie głodówki powinno być równie ostrożne jak jej rozpoczęcie. Występują różne szkoły wychodzenia z głodówki, jednak ja zalecam wyjście od zup i wywarów w formie rosołów oczywiście bez makaronu. Wszystko zależne od długości głodówki. Im dłuższy okres bez jedzenia tym dłuższe wyjście. Każdego kolejnego dnia stopniowo można wprowadzić większą różnorodność i ilość pokarmu obserwując reakcje układu trawiennego. Nie należy się przejadać i napychać. Trzeba jeść bardzo powoli i dobrze gryźć. Uważnie obserwuj, jak Twój organizm reaguje na wprowadzane kolejne pokarmy.
Głodówki lecznicze były i są przedmiotem licznych badań naukowych, które wskazują na ich potencjalne korzyści w leczeniu różnorodnych schorzeń. Oto przegląd informacji na temat schorzeń, które mogą być pozytywnie usuwane przez głodówki:
- Nadwaga i Otyłość:
Badania pokazują, że post może skutecznie redukować masę ciała i tkankę tłuszczową u osób z nadwagą i otyłością. Głodówki pomagają w regulacji poziomu glukozy we krwi, poprawie wrażliwości na insulinę i mogą prowadzić do trwałej utraty wagi.
- Cukrzyca Typu 2:
W niektórych badaniach obserwacyjnych i kontrolowanych stwierdzono, że głodówki mogą pomóc w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi, poprawiając funkcję insuliny i wrażliwość na nią. Post może być korzystny w zarządzaniu cukrzycą typu 2, ale wymaga ścisłego nadzoru.
- Choroby Serca:
Głodówki mogą wpływać na poprawę różnych czynników ryzyka chorób serca, w tym na obniżenie ciśnienia krwi, zmniejszenie poziomu cholesterolu LDL, trójglicerydów oraz poprawę profilu lipidowego.
- Stan Zapalny i choroby Autoimmunologiczne:
Istnieją dowody sugerujące, że głodówki mogą zmniejszać markery stanu zapalnego w organizmie, co ma znaczenie w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, bielactwo, hasimoto i wiele innych.
- Choroby Neurodegeneracyjne:
Badania wstępne sugerują, że głodówki mogą wspierać zdrowie mózgu, opóźniając postęp chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, poprzez mechanizmy takie jak autofagia, która pomaga w usuwaniu uszkodzonych komórek.
Jednym z najbardziej znanych przypadków długotrwałego postu jest historia Szkota, Angusa Barbieriego, który w 1965 roku przeszedł 382-dniowy post pod nadzorem medycznym, aby zredukować nadwagę. W tym czasie nie spożywał stałego pokarmu, a jego dieta składała się wyłącznie z wody, kawy, herbaty i sporadycznie bulionów. Post był ściśle monitorowany przez lekarzy, którzy regularnie sprawdzali jego stan zdrowia. Barbieri stracił w tym czasie około 125 kg i jego przypadek jest często przytaczany jako ekstremalny przykład efektywności głodówek w redukcji masy ciała. Ważne jest, aby podkreślić, że tak długotrwałe głodówki są wyjątkowo ryzykowne i powinny być przeprowadzane wyłącznie pod ścisłym nadzorem medycznym.
Głodówki lecznicze to obszerny temat badawczy, który cieszy się zainteresowaniem naukowców z różnych dziedzin:
- Autofagia i jej znaczenie:
- Yoshinori Ohsumi, laureat Nagrody Nobla, przeprowadził przełomowe badania na temat mechanizmów autofagii, publikując je w wielu renomowanych czasopismach naukowych. Jego prace wyjaśniają, jak komórki recyklingują swoje składniki, co ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia, jak głodówka wpływa na zdrowie na poziomie komórkowym.
- Przerywany post a ryzyko chorób metabolicznych:
- Badanie Varady KA, Bhutani S, Church EC, Klempel MC zatytułowane "Short-term modified alternate-day fasting: a novel dietary strategy for weight loss and cardioprotection in obese adults" opublikowane w "The American Journal of Clinical Nutrition" pokazuje, jak przerywany post może redukować wagę i poprawiać parametry sercowo-naczyniowe.
- Głodówka a cukrzyca typu 2:
- "Intermittent fasting: a dietary intervention for prevention of diabetes and cardiovascular disease?" autorstwa Bronwen Martin, Mark P. Mattson, i in., opublikowane w "British Journal of Diabetes & Vascular Disease", omawia potencjalne korzyści przerywanego postu w zapobieganiu cukrzycy typu 2 i chorobom serca.
- Dr Jason Fung:
- "The Complete Guide to Fasting: Heal Your Body Through Intermittent, Alternate-Day, and Extended Fasting"**. Dr Fung, nefrolog, jest jednym z wiodących ekspertów w dziedzinie postu. W swojej książce omawia różne aspekty głodówek, podkreślając ich korzyści dla osób z insulinoopornością i cukrzycą typu 2.
- Dr Valter Longo:
- "The Longevity Diet: Discover the New Science Behind Stem Cell Activation and Regeneration to Slow Aging, Fight Disease, and Optimize Weight". Dr Longo bada wpływ diety i głodówek na długowieczność i regenerację komórkową, wskazując na potencjalne korzyści w zapobieganiu chorobom i przedłużaniu życia.
- Dr Mark P. Mattson:
- "The Health Benefits of Intermittent Fasting". Jako jeden z czołowych neurobiologów badających wpływ głodówki na mózg, Dr Mattson dostarcza dowodów na to, jak przerywany post może poprawić funkcje kognitywne i zapobiegać chorobom neurodegeneracyjnym.
Głodówki lecznicze są złożonym tematem, który obejmuje szeroki zakres dyscyplin naukowych. Wskazane badania i publikacje dostarczają solidnych dowodów naukowych na poparcie różnych korzyści zdrowotnych wynikających z głodówek, od poprawy parametrów metabolicznych po potencjalne działanie przeciwstarzeniowe i neuroprotekcyjne. Autorzy wnoszą cenny wkład w zrozumienie tej praktyki, oferując zarówno teoretyczne podstawy, jak i praktyczne wskazówki dotyczące bezpiecznego stosowania głodówek w celu poprawy zdrowia.
Głodówka lecznicza to praktyka o długiej historii, która w ostatnich latach zyskała nowe uznanie dzięki postępom w badaniach naukowych. Współczesna nauka dostarcza nam coraz więcej dowodów na to, że odpowiednio przeprowadzona głodówka może mieć znaczący wpływ na poprawę zdrowia i zwiększenie długowieczności.
AUTOR: Trener Zdrowia Ice Tiger Sebastian Zachara
dietetyk kliniczny, psycholog biznesu, trener oddechowy WHM, XPT i Oxygen Advantage. Przedsiębiorca, sportowiec, osobowość, która łączy w sobie pasję do zdrowego stylu życia. Ma bogate doświadczenie w świecie zdrowia i sportu. Były sportowiec wyczynowy, reprezentant Polski, zdobywca wielu tytułów mistrza Polski, Mistrzostw Europy i Pucharów Świata. W sezonie 2021/22 pełnił rolę trenera mentalno-oddechowego Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej Kobiet w kajakarstwie. Mąż i ojciec trójki dzieci. Przedsiębiorca działający na rynkach niemieckim, hiszpańskim i polskim. Jest autorem 2 książek. Twórca innowacyjnego programu "Ice Tiger Training" w ramach którego wykorzystuje swoją wiedzę, aby pomóc ludziom zwalczać stres, rozwijać nowe pozytywne nawyki, zwiększać produktywność i poprawiać stan zdrowia. Specjalista w zakresie wycofywania chorób metabolicznych i autoimmunologicznych poprzez zmianę stylu życia i odżywiania. Organizator warsztatów i obozów związanych z szeroko pojętym tematem zdrowia oraz Post Camp – Oczyszczenie i Harmonia.