Niacynamid (witamina B3) wzmacnia terapię komórkami NK w leczeniu nowotworów krwi
Immunoterapia w leczeniu chłoniaka nieziarniczego i innych nowotworów krwi
Onkolodzy od lat starają się udoskonalić leczenie chłoniaka nieziarniczego (NHL) oraz innych nowotworów hematologicznych za pomocą immunoterapii. Wśród stosowanych metod znajdują się:
• Przeciwciała monoklonalne, które atakują komórki nowotworowe.
• Dożylne przetaczanie komórek NK (natural killer), czyli wyspecjalizowanej podgrupy limfocytów zdolnych do niszczenia komórek nowotworowych.
Pomimo dużego potencjału terapeutycznego, metody te mają ograniczenia, szczególnie w zaawansowanych stadiach choroby.
Przełom: Komórki NK wzmocnione niacynamidem
Naukowcy z Uniwersytetu Minnesoty we współpracy z biotechnologiczną firmą z Jerozolimy odkryli, że komórki NK pochodzące od dawców mogą wykazywać znacznie większą skuteczność w zabijaniu komórek nowotworowych, jeśli zostaną hodowane w obecności niacynamidu (aktywnej formy witaminy B3).
Dlaczego niacynamid?
• Niacynamid (nikotynamid) to przyswajalna forma witaminy B3, która szybko przekształca się w NAD (dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy).
• NAD jest kluczowy dla funkcji mitochondriów, wspierając produkcję ATP (energii komórkowej) w komórkach układu odpornościowego.
• Wzrost poziomu NAD powoduje wzrost cytotoksyczności komórek NK oraz zwiększoną produkcję cytokin zapalnych, co czyni je bardziej efektywnymi w eliminowaniu komórek nowotworowych.
Pierwsze badanie kliniczne: Obiecujące wyniki
Przeprowadzono badanie kliniczne z udziałem 19 pacjentów z nawracającym lub opornym na leczenie chłoniakiem nieziarniczym i szpiczakiem mnogim. Pacjenci otrzymali:
• Przeciwciała monoklonalne
• Komórki NK hodowane w obecności niacynamidu
Wyniki:
• 74% pacjentów wykazało pozytywną odpowiedź na terapię (14 na 19 osób).
• 13 pacjentów osiągnęło pełną remisję.
• 1 pacjent miał częściową odpowiedź na leczenie.
• Komórki NK utrzymywały się w krwi, szpiku kostnym i guzach nawet przez dwa tygodnie po infuzji.
• Terapia była dobrze tolerowana, bez poważnych skutków ubocznych.
Szersze zastosowanie niacynamidu: Ochrona mitochondriów i układu sercowo-naczyniowego
Poza zastosowaniem w terapii nowotworowej, niacynamid wykazał również potencjał w poprawie przeżycia po zatrzymaniu krążenia:
• W badaniach na zwierzętach niacynamid pomógł przywrócić aktywność enzymów zależnych od NAD w niedokrwionym mięśniu sercowym.
• Oznacza to, że przywracanie poziomu NAD może być skuteczną strategią leczenia chorób związanych z dysfunkcją mitochondriów.
Terapia NK wzmocniona niacynamidem to obiecujący przełom w immunoterapii nowotworów. Choć konieczne są dalsze badania, wstępne wyniki wskazują, że optymalizacja metabolizmu komórek odpornościowych poprzez zwiększenie poziomu NAD może poprawić skuteczność leczenia nowotworów.
Bibliografia
1. Cichotski F. i in. Nicotinamide enhances natural killer cell function and yields remissions in patients with non-Hodgkin lymphoma. Science Translational Medicine 2023; 15(75): 705.
2. Zhu X. i in. Nicotinamide restores tissue NAD+ and improves survival in rodent models of cardiac arrest. PLoS One 2023; 18(9): e0291598.
Autor: prof. Igor Bondarenko (tłumaczenie z języka angielskiego)
